Η γεωπολιτική ευκαιρία για την Ελλάδα

Γράφει ο Αλέξανδρος Ιτιμούδης

---

Η κρισιμότητα των καταστάσεων είναι τέτοια που επιβάλλει όχι απλώς την καθαρή σκέψη και την αποφυγή διχασμού μέσα στην Ελλάδα, αλλά να ξεκαθαριστεί πλήρως του τι αποτελεί εθνικό συμφέρον. Γινόμαστε για άλλη μια φορά παρατηρητές μιας απίστευτης διχογνωμίας, η οποία, για να μιλήσουμε επιτέλους με επιχειρησιακούς όρους, είναι αποτέλεσμα των ψυχολογικών επιχειρήσεων που ασκεί και η ρωσική και η ουκρανική πλευρα.

Ο σκοπός όμως εδώ δεν είναι ούτε να πέσουμε θύματα της κατάστασης, ούτε να πάρουμε θέση βασιζόμενοι στο συναισθηματικό κριτήριο. Ως εκ τούτου, η κατάσταση που διαμορφώνεται πρέπει να μας θέσει σε κινητοποίηση ώστε να προχωρήσουμε στις παρακάτω κινήσεις, που κατά την γνώμη του γράφωντος, αποτελούν τα σημαντικά διακυβεύματα για την ελληνική πλευρά.

Το πρώτο πράγμα που πρέπει να θέσει σε προτεραιότητα η ελληνική κυβέρνηση είναι η ασφάλεια, πάση θυσία, της ελληνικής μειονότητας της Ουκρανίας. Η μεγάλη εικόνα λέει πως αυτοί οι άνθρωποι, είτε έτσι είτε αλλιώς, ζούνε σε μια περιοχή όπου εκτυλίσσεται μια διαμάχη μεταξύ δύο σφοδρά αντιτιθέμενων στρατοπέδων, εκ των οποίων κάποια στιγμή το ένα από τα δύο θα επικρατήσει.

Επομένως επιβάλλεται πρώτον να διατηρούμε ανοικτούς διαύλους επικοινωνίας και με τις δύο αντίπαλες πλευρές, διότι δεν είναι δυνατόν αυτοί οι άνθρωποι να απομακρυνθούν από την περιοχή. Το τελευταίο που θέλει ο Ελληνισμός είναι να υποστεί μια ακόμη συρρίκνωση, και αυτό το ελληνικό κράτος δεν πρέπει επ’ουδενί να το επιτρέψει. Ας μάθουμε επιτέλους κάτι από τους Ισραηλινούς συμμάχους μας οι οποίοι δεν σηκώνουν μύγα στο σπαθί τους όταν πρόκειται για την ζωή έστω και ενός Εβραίου, σε οποιοδήποτε μέρος της υφηλίου. Η Ελλάδα πρέπει να ξεκαθαρίσει σε όλους τους τόνους ότι δεν θα ανεχτεί άλλες απώλειες Ελλήνων, να καταρτίσει σχέδιο διαφυγής όσον περισσότερων γίνεται, και να βρίσκεται σε επικοινωνία με όλες τις πλευρές για να διασφαλιστεί αυτό.

Σε ένα δεύτερο επίπεδο επιστρέφουμε στην μεγάλη γεωπολιτική εικόνα. Η Ρωσία αυτή τη στιγμή με την κίνηση της αυτή οδήγησε σε μια άνευ προηγουμένου, κατά τα φαινόμενα, συσπείρωση της Ευρώπης, και γενικά του δυτικού στρατοπέδου. Ως μέγα γεωπολιτικό γεγονός, κατά την άποψη μου, είναι σαφώς η ανακοίνωση επανεξοπλισμού της Γερμανίας, με ένα τεράστιο πρόγραμμα οικονομικής επένδυσης στον τομέα της άμυνας. Αυτή είναι μια συγκυρία που η Ελλάδα δεν πρέπει να αφήσει ανεκμετάλλευτη και εξηγούμε αμέσως ο σκεπτικό αυτό.

Η Ελλάδα μπορεί με κατάλληλες κινήσεις να καταστήσει σαφές στο δυτικό στρατόπεδο πως δύναται να αναλάβει έναν πιο διευρυμένο ρόλο στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, και αυτό μπορεί να συμβεί μέσω της παροχής αμυντικού υλικού με πολύ πιο ευνοϊκούς όρους. Είναι σαφές πως ο Ερντογάν παίρνει παράδειγμα από την Ρωσία και την Κίνα, τουλάχιστον στο επιχειρησιακό και στρατηγικό επίπεδο, οπότε δεν θα πρέπει να αποκλειστεί το ενδεχόμενο να μπούνε περιέργες ιδέες στο μυαλό της γειτονικής χώρας. Επομένως η Ελλάδα, δοθούσης της εισβολής της Ρωσίας, έχει την δυνατότητα να εφιστήσει την προσοχή στους δυτικούς πως η περίπτωση της Τουρκίας χρίζει ανάλογης προσοχής και αντιμετώπισης. Μέσα σε αυτό θα μπορούσε να προστεθεί και μια πίεση για επιβολή κυρώσεων και στο τουρκικό κράτος για την συνεχόμενη εισβολή στην Κύπρο, ειδικά τώρα που η Ρωσία για τον ίδιο λόγο φαίνεται να έχει μπει στο στόχαστρο.

Ως εκ τούτου η Ελλάδα, οφείλει να επικοινωνήσει και να προσπαθήσει να πείσει τους συμμάχους της πως η Τουρκία αποτελεί εξίσου ένα κράτος που σκοπεύει να διασπάσει την διεθνή νομιμότητα. Αυτό θα πρέπει να γίνει με ιδιαίτερα συστηματικό τρόπο, διότι η παρούσα συγκυρία δίνει υπό προϋποθέσεις την ευκαιρία στην Ελλάδα να αποδομήσει το αφήγημα της Τουρκίας, ως χώρας χρήσιμης προς την Δύση, και να θέσει τον εαυτό της ως το κράτος πρώτης προτεραιότητας στην περιοχή.

Προσφέρεται μια ιστορική ευκαιρία για το ελληνικό κράτος να ενισχύσει σε σύντομο χρονικό διάστημα τον πυλώνα Άμυνας/Ασφάλειας του, και να καλύψει με τον τρόπο αυτό το χαμένο έδαφος στο πεδίο των εξοπλιστικών. Η εκμετάλλευση αυτής της αναταραχής στο δυτικό στρατόπεδο, θα οδηγούσε στην αύξηση του ελληνικού γεωπολιτικού  αποτυπώματος στην περιοχή.Η περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου επιβάλλει εξ ορισμού την κατοχή ικανής στρατιωτικής ισχύος για τον δρώντα ο οποίος θα επιδιώξει να αποκτήσει πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτή. Ήδη πληροφορίες λένε πως Ελλάδα και Γερμανία έχουν έρθει κοντά σε συμφωνία για μεταφορά τεχνογνωσίας κατασκευής τεθωρακισμένων στο ελληνικό έδαφος, κάτι που αν όντως γίνει θα αποτελέσει κοσμογονική αλλαγή για την ελληνική αμυντική βιομηχανία.

Σε ένα δεύτερο επίπεδο η Ελλάδα, δύναται να αξιοποιήσει στο έπακρο και τον πυλώνα της Πολιτικής βαλκανικό σύστημα. Αυτό μπορεί να γίνει με επαναπροσέγγιση των κρατών, στα οποία η Άγκυρα έχει εδώ και χρόνια επιχειρήσει να διεισδύσει πολιτικά και πολιτισμικά. Η Ελλάδα συγκεκριμένα δύναται να καταστήσει σαφές σε επίπεδο πολιτικής και κοινωνιών, πως η σύμπλευση με μια χώρα αναθεωρητική όπως η Τουρκία θα εγκυμωνεί πολλούς υπαρξιακούς κινδύνους για τους ντόπιους πληθυσμούς.

Αυτό θα παρείχε την ευκαιρία για δυναμική επαναφορά της Ελλάδας στην περιοχή αυτη ως  κυρίαρχης πολιτισμική δύναμη ώστε απαγκιστρώσουμε τους λαούς αυτούς από την αγκαλιά της Τουρκίας.Η αδικαιολόγητη υποχώρηση του ελληνικού κράτους τα τελευταία χρόνια στην περιοχή των Βαλκανίων έδωσε την ευκαιρία στους Τούρκους να ασκήσουν μεγάλη πολιτισμική και γλωσσική επιρροή, κάτι που έβλαψε το αποτύπωμα του Ελληνισμού ως κατ’εξοχήν γεωπολιτικού δρώντα της περιοχής αυτής.

Η επαναφορά του Ελληνισμού ως τον βασικό κατανεμητή πολιτισμικής και πνευματικής καθοδήγησης στην περιοχή θα παρείχε στο ελληνικό κράτος τον ρόλο του καθοδηγητή και ηγέτη της διάχυσης της πληροφορίας στα βόρεια σύνορα του.Παράλληλα ως η ισχυρότερη στρατιωτικά χώρα της περιοχής (πέραν της Τουρκίας) θα αναδεικνυόταν ως πυλώνας σταθερότητας σε ένα σημείο του πλανήτη υψηλής ευαισθησίας στις διεθνοτικές συγκούσεις.

Σαφώς η Ελλάδα επιδιώκει οφέλη και όσον αφορά τον πυλώνα της Οικονομίας. Η εποχή αυτή καθιστά σαφές πως η χώρα δεν έχει την πολυτέλεια να εξαρτάται ενεργειακά από τρίτες χώρες. Η ρωσική επιχείρηση ήρθε να επισπεύσει ορισμένα γεγονότα, και η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να πιέσει για την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο. Το παράθυρο ευκαιρίας που προσφέρεται πρέπει να μην περάσει ανεκμετάλλευτο. Η αξιοποίηση των κοιτασμάτων από το ελληνικό κράτος θα προσδώσει στην ελληνική οικονομία εκρητικές ανοδικές τάσεις για τα επόμενα χρόνια. Επομένως η αναταραχή που προκάλεσε η Ρωσία διαμορφώνει το κατάλληλο περιβάλλον για επιτάχυνση των διαδικασιών ενεργειακής απεξάρτησης, όπου η Ελλάδα αν το επιδιώξει θα αναβαθμιστεί και εδώ σε κράτος – πάροχο και διανομέα ενεργειακών προϊόντων και διαμετακομιστικού κόμβου. Στο πλαίσιο αυτό τις τελευταίες μέρες βγήκε η είδηση πως Ελλάδα και Βουλγαρία επιδιώκουν συμφωνία για την κατασκευή κοινού πυρηνικού εργοστασίου στο έδαφος της γειτονικής χώρας.

Ως επίλογο άφησα το εξής. Ότι διατυπώθηκε στο άρθρο αυτό θέλει να προσφέρει μια διαφορετική οπτική για το πως η Ελλάδα μπορεί να προωθήσει το εθνικό της συμφέρον, μέσα από την διαμορφούμενη κατάσταση στην Ευρώπη αυτή τη στιγμή. Αποφεύγουμε να πάρουμε θέση που εμπεριέχει συναισθηματισμούς και συμπάθειες ή αντιπάθειες. Δεν υπάρχει πλέον η πολυτέλεια για το ελληνικό έθνος να αναλωθεί σε διαμάχες. Η κατάσταση είναι όντως τραγική και μακάρι να είχε αποφευχθεί. Δεδομένης όμως της φύσεως των κρατών, τα οποία κάποιοι μόλις χθες διαπίστωσαν πως ενδιαφέρονται για την συγκέντρωση ισχύος, όπως έλεγε ο καθηγητής Mearsheimer, θεωρούμε πως είναι καλύτερο στην παρούσα φάση να είμαστε χρήσιμοι για την χώρα μας, παρά να διατυπώνουμε αξιολογικές κρίσεις και επικρίσεις.