Ακολουθήστε μας στα Social Media:
Γράφει ο Γρηγόρης Τσουκαλάς*
Η συλλογή πληροφοριών, θεωρείται ως ένα από τα αρχαιότερα φαινόμενα της ανθρώπινης ιστορίας.
Ο Κινέζος στρατιωτικός, στρατηγιστής Sun Tzu μας υπογραμμίζει από τον 5ο-6ο αι. π.Χ., στο βιβλίο «Η Τέχνη του Πολέμου», τη σημαντικότητα της γνώσης των δυνάμεων και αδυναμιών του αντιπάλου. Ο Sun Tzu ισχυρίζεται ότι μέσω της κατασκοπείας , μπορούμε να κατανοήσουμε ευκαιρίες και απειλές που παρουσιάζονται στο γεωπολιτικό περιβάλλον. Με την πληροφόρηση αποκτάμε πλεονέκτημα μείζονος σημασίας έναντι του εχθρού, ώστε να είμαστε σε θέση να λάβουμε την καλύτερη δυνατή απόφαση για να επικρατήσουμε της στρατηγικής του.Μια τέτοια συλλογή πληροφοριών δεν είναι τίποτε περισσότερο από μια υποκλοπή μυστικών πληροφοριών. Γίνεται με στρατηγικό τρόπο, δηλαδή προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση, σύμφωνα με κάποιο σχέδιο και με εκτέλεση συγκεκριμένης αποστολής. Από την άλλη γίνεται με ανταγωνιστικό τρόπο, δηλαδή μπορεί να διεξάγεται από αντιπάλους αλλά ενδεχομένως και από συμμάχους.
Τα επίσημα κράτη αρνούνται να το παραδεχτούν, ωστόσο η απόκτηση, ακόμη και με κλοπή, της οικονομικής πληροφορίας συνιστά σημαντικό μέρος της δουλειάς των υπηρεσιών πληροφοριών. Οι δρώντες που έχουν στόχο τη μεγέθυνση, πρέπει να μπορούν να «διαβάζουν» το περιβάλλον και να προσαρμόζονται κατάλληλα. Κοινωνική διαστρωμάτωση, τρόπο ζωής, ήθη, νόμους, παραδόσεις, θρησκευτική και πολιτιστική ταυτότητα μιας κοινωνίας κ.ο.κ, αποτελούν στόχο κάθε επιτιθέμενου και κάθε αντιπάλου.. Το 90% των πληροφοριών είναι ελεύθερο για όλους. Στις βάσεις δεδομένων, στα ΜΜΕ, στα εξειδικευμένα έντυπα κάθε κατηγορίας, σε επιμελητήρια και, φυσικά, στο διαδίκτυο. Σύμφωνα με τον πρώην σύμβουλο στρατηγικής των γαλλικών υπηρεσιών πληροφοριών και νυν επιχειρηματία, Φιλίπ Ρισάρ, «όλος ο κόσμος κατασκοπεύει όλο τον κόσμο», απλά σήμερα όλο αυτό γίνεται με μεγαλύτερο τακτ και φινέτσα. Η δύναμη της πληροφορίας κατάφερε να προκαλέσει δυσφορία στην διεθνή κοινή γνώμη. Ολοι θυμούνται το ανέκδοτο ότι η Κίνα διαθέτει τόσο καλό δίκτυο πληροφοριών ώστε μέσα σε 48 ώρες από την κυκλοφορία ενός νέου προϊόντος, μπορεί να κυκλοφορήσει ένα αντίστοιχο που θα φέρει την ταμπέλα «Made in China». Το διαδίκτυο έχει καταστεί ένα εργαλείο εξαιρετικά χρήσιμο στα χέρια όσων ψάχνουν την πληροφορία που θα κάνει τη διαφορά, αλλάζοντας τον ρου του πολέμου της πληροφορίας. Ένα είδος πολέμου όπως ο πληροφοριακός πόλεμος, του οποίου ο καμβάς των δυνατοτήτων επεκτάθηκε πέρα από τα όρια, βιώνοντας μια επαναστατική αλλαγή που οφείλεται στην πρόοδο της τεχνολογίας, ξεφεύγοντας με αυτόν τον τρόπο από τις παραδοσιακές τεχνικές του παρελθόντος.
Η προσπάθεια ερμηνείας και προσέγγισης της ιδέας και της έννοιας του λεγόμενου Πληροφοριακού Πολέμου (Information Warfare) είχε αρχίσει από τη δεκαετία του ‘70, όπου ξεκίνησε η πλήρης εφαρμογή του σε τακτικό επίπεδο. Η διεξαγωγή του Πληροφοριακού πολέμου δεν απαιτεί τη κήρυξη πολέμου με τη συμβατική έννοια, ή τη κατάσταση κρίσης, έντασης μεταξύ δυο ή περισσοτέρων κρατών, αλλά μπορεί να διεξαχθεί κυρίως σε επίπεδο «δηλώσεων» από τον καιρό της ειρήνης, χωρίς να χρειασθεί να εξελιχθεί σε άλλη μορφή σύγκρουσης. Δημοσιογράφοι και ακαδημαϊκοί σε όλο τον κόσμο, έχουν μελετήσει και τεκμηριώσει τον τρόπο με τον οποίο οι πληροφορίες κυκλοφορούν στο διαδίκτυο και πώς χειραγωγούνται δημιουργώντας ιδεολογικούς στρατούς. Έχουμε δει πολλά παραδείγματα παραπληροφόρησης και χειραγώγησης των μέσων ενημέρωσης. Ορισμένοι οπορτουνιστές προσπαθούν να περάσουν ιστορικά αποσπάσματα ή ακόμη και βίντεο-παιχνίδια ως φρέσκο πολεμικό υλικό, όπως εκείνοι οι οποίοι έχουν πρόσβαση σε συστήματα πληροφοριών ή σε έλεγχο αυτών, μπορούν άμεσα να επηρεάζουν την κοινή γνώμη, το διεθνές εμπόριο, τον πολιτικό διάλογο και άλλα θέματα τα οποία επηρεάζουν την ασφάλεια των εθνών. Η επίδραση της εποχής της πληροφορίας στις στρατιωτικές επιχειρήσεις έχει προκαλέσει επαναστατικές αλλαγές πρώτον στον τρόπο που οι σύγχρονοι στρατοί διεξάγουν επιχειρήσεις και δεύτερον στην φύση των ίδιων των εχθροπραξιών. Ο κάτοχος πληροφοριακών βάσεων δεδομένων, οι οποίες είναι μεγαλύτερες και περισσότερο ακριβείς από αυτές του αντιπάλου του θα κυριαρχήσει σε αυτόν, σε μία ενδεχόμενη σύγκρουση. Πρώτον ο Πληροφοριακός Πόλεμος περιλαμβάνει εκείνες τις ενέργειες τις οποίες αναλαμβάνουμε με σκοπό την απόκτηση και εκμετάλλευση πληροφοριών που αφορούν τον εχθρό. Δεύτερον περιλαμβάνει τι κάνουμε εμείς για να απαγορεύσουμε τη χρήση, να προσβάλουμε μερικώς ή να καταστρέψουμε ολοσχερώς τις πληροφοριακές βάσεις δεδομένων και υποδομές του εχθρού και τρίτον
περιλαμβάνει το πώς εμείς προστατεύουμε τα συστήματά μας από επίθεση του εχθρού…Ενέργειες οι οποίες αναλαμβάνονται με σκοπό την επίτευξη πληροφοριακής υπεροχής διαμέσου του επηρεασμού των εχθρικών πληροφοριών, των διαδικασιών που χρησιμοποιεί και βασίζονται σε πληροφορίες, των πληροφοριακών συστημάτων και δικτύων του, ενώ ταυτόχρονα προστατεύονται οι αντίστοιχες φίλιες πληροφορίες.
Κλείνοντας ο αναγνώστης δεν θα πρέπει να ξεχνά ότι κάθε άτομο αποτελεί πηγή πληροφορίας στο χώρο που δρα ακόμη και αν δεν το γνωρίζει. Πολύ εύκολα μπορεί να συλλέξουν πληροφορίες οι αντίπαλοι του συγκεκριμένου χώρου, εναντίον του ατόμου. Επίσης η κίνηση των ατόμων ή ακόμα και των απλών πολιτών, μέσω του διαδικτύου, μπορεί να χρησιμοποιηθεί με παρόμοιο τρόπο. Κοινώς μπορεί να είμαστε πράκτορες του αντιπάλου κυριολεκτικά εν αγνοία μας, όμως με τον ίδιο τρόπο που μπορεί να μεταδοθεί η πληροφορία στο χώρο που δρα το άτομο, μπορεί να εισέλθει η πληροφορία. Όλοι μας κυριολεκτικά μπορούμε να λειτουργήσουμε ως διπλοί πράκτορες στους χώρους που δρούμε χωρίς να το γνωρίζουμε.
*Ερευνητής ψυχολογικού πολέμου – προπαγάνδας και αρχισυντάκτης του περιοδικού VORTEX